تقریبا اکثر رخدادهای زندگی ما، حاصل تصمیم‌هایی هستند که می‌گیریم. تصمیمگیری بخش جدایی ناپذیر از زندگی روزمره ما به شمار می‌آید. اینکه برای صبحانه امروز چه چیزی بخوریم؟ در چه رشته دانشگاهی تحصیل کنیم؟ چه خودرویی بخریم؟ و … همگی نمونه‌هایی از هزاران تصمیمی هستند که هر روزه با آنها سر و کار داریم. برخی از تصمیم‌ها به شدت بر روند زندگی و آینده ما تاثیر گذارند. در حالی که برخی دیگر از اهمیت چندانی برخوردار نیستند. به همین دلیل، دانستن اینکه چگونه تصمیمگیری کنیم تا نتایج بهتر و سریع‌تری بگیریم، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از این رو تصمیم گرفتیم که موضوع این مقاله را به نحوه تصمیمگیری سریع و موفق اختصاص دهیم و در ادامه به شما خواهیم گفت که چگونه می‌توانید در سریع‌ترین زمان ممکن، بهترین تصمیم را اتخاذ کنید.
چرا تصمیمگیری سریع و به موقع اهمیت دارد؟
شاید تاکنون این موقعیت برای شما نیز پیش آمده باشد که بین چندین گزینه برای انتخاب مردد مانده‌اید و نتوانسته‌اید تصمیم نهایی را اتخاذ کنید. حتی ممکن است روزها و ساعت‌های متوالی درگیر بررسی گزینه‌های موجود باشید اما دست آخر قدرت تصمیمگیری لازم را نداشته‌اید و ناگزیر دست به انتخاب زده‌اید. نداشتن قدرت تصمیمگیری یا ناتوانی در تصمیمگیری یکی از رایج‌ترین مشکلات حال حاضر است که ممکن است زندگی افراد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
افرادی که در تصمیمگیری ناتوان هستند، در اکثر مواقع حتی برای ساده‌ترین امور و جزئی‌ترین موارد، زمان زیادی را صرف تصمیمگیری می‌کنند و در برخی شرایط حتی از آن فرار می‌کنند یا ترجیح می‌دهند که فرد دیگری به جای آنها تصمیمگیری کند. اما در دنیای امروز، بسیاری از فرصت ها اصلاً به شما اجازه نمی‌دهند که زمان زیادی را برای تصمیمگیری صرف کنید. همچنین ممکن است با تعلل زیاد در تصمیمگیری، شرایط بسیار خوبی را در آینده از دست بدهید. البته به همان میزان که فوت وقت و تعلل در تصمیم گیری زیان‌بار است، به همان میزان عجله و تصمیمگیری شتاب‌زده نیز منجر به تصمیمات نادرست می شود. بنابراین تصمیمگیری می‌بایست به موقع اما در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام شود تا نتیجه‌ای ایده‌آل به همراه داشته باشد.
مزایای تصمیمگیری سریع
- آرامش ذهنی: زمانی که در تصمیمگیری بیش از حد تعلل کنید و زمان زیادی را صرف کنید، دچار نوعی وسواس فکری می‌شوید. ذهنتان را خسته می‌کنید و انرژی زیادی را خرج فکر کردن می‌کنید. در حالی که هنوز موفق به تصمیمگیری نهایی نشده‌اید و ذهنتان دیگر کشش لازم برای بررسی جوانب را ندارد. در نتیجه دچار دلسردی از ادامه کار، اضطراب و آشفتگی شده و آرامش ذهنی‌تان به‌هم می‌خورد. تصمیم‌گیری‌های سریع‌تر باعث می‌شوند بدن انرژی‌اش را نگه دارد.
- هزینه فرصت: هنگامی که در تصمیمگیری با محدودیت مواجه می‌شویم و از بین چندین گزینه، یکی از آنها را انتخاب می‌کنیم. در نتیجه از انتخاب‌های دیگر صرف نظر می‌کنیم و آنها را از دست می‌دهیم. هزینه فرصت یعنی هزینه بهترین انتخاب ممکن از بین سایر انتخاب‌های دیگر که از آن صرف نظر کرده‌ایم. هزینه فرصت برای بسیاری از تصمیم‌هایی که سریع و به موقع گرفته نمی‌شوند، گاهی حتی غیر قابل جبران هستند!
مثلاً هزینه فرصت برای پزشکی که تصمیم به عمل جراحی برای بیمار بدحالش را به تعویق انداخته و در نتیجه جان بیمار به خطر افتاده است. یا آنکه فردی در تصمیمگیری برای فروش دارایی هنگفتش در بازارهای مالی، دچار تعلل شده و آن سرمایه را از دست داده است.
- کسب نتایج بهتر: ممکن است فکر کنید که با صرف وقت بیشتر برای تصمیمگیری، جوانب را بهتر ارزیابی می‌کنید و انتخاب‌های بیشتری هم برایتان فراهم میشود. اما این تفکر نه تنها صحیح نیست بلکه باید بدانید قدرت تجزیه و تحلیل ذهنتان هم به مراتب کاهش می‌یابد. تصمیم‌گیری‌های سریع‌تر، به شما کمک می‌کند همان انتخاب‌هایی که در ذهن دارید را بهتر بررسی کنید. شاید هنگام آزمون‌های چهار گزینه‌ای، این موضوع به گوشتان خورده باشد که معمولاً اولین انتخاب شما، صحیح‌‌ترین گزینه است! چرا که در ابتدا به سرعت گزینه‌ها را بررسی کرده و دست به انتخاب زده‌اید.
۳ تکنیک اساسی برای تصمیمگیری سریع و صحیح
با دانستن این ۳ تکنیک ساده، می‌آموزید که سرعت‌عمل بیشتری در تصمیمگیری داشته باشید و بیاموزید که چگونه در کوتاه‌ترین زمان، بهترین تصمیم را بگیرید؟
۱. استفاده از تکنیک ۱۰ دقیقه، ۱۰ ماه ، ۱۰ سال
یکی از بهترین تکنیک‌هایی که برای تصمیمگیری سریع و صحیح وجود دارد، تکنیک ۱۰ دقیقه، ۱۰ ماه، ۱۰ سال است. حالا این تکنیک به چه معناست و چگونه در تصمیمگیری به شما کمک می‌کند؟
این تکنیک برای نخستین بار توسط شخصی به نام سوزی ولش (Suzy Welch) ارائه شد. او عقیده داشت برای آنکه تصمیم بهتری اتخاذ کنیم؛ باید چارچوب زمانی خود را تغییر دهیم. در این صورت
می‌توانیم از عواقب و موضوعاتی که از آنها آگاهی کافی نداریم، در مقاطع زمانی گوناگون باخبر شویم. بنابراین اگر در زمان تصمیمگیری با صرف اندکی وقت به عواقب آن تصمیم فکر کنید، تا اندازه زیادی از درگیری‌های ذهنی‌تان کاسته میشود. در نتیجه بهتر و سریع‌تر می‌توانید یک گزینه مناسب را انتخاب کنید. هدف این تکنیک آن است که از تعلل زیاد و فوت وقت در تصمیمگیری جلوگیری نماید.
برای استفاده از تکنیک ۱۰ دقیقه، ۱۰ ماه ، ۱۰ سال این ۳ سوال را از خود بپرسید:
- عواقب این تصمیم بعد از ۱۰ دقیقه چیست؟
- عواقب این تصمیم بعد از ۱۰ ماه چیست؟
- عواقب این تصمیم بعد از ۱۰ سال چیست؟
البته نیاز نیست که برای هر تصمیم لزوماً تا ۱۰ سال آینده‌ی آن فکر کنید. تصمیم‌های ساده‌تر را می‌توان با پاسخ به سوال‌های ۱ و ۲ انجام داد. مثلاً برای انتخاب یک کفش، پیامدهای آن در ۱۰ دقیقه و ۱۰ ماه آینده کافی به نظر می‌رسد. در صورتی که برای انتخاب یک منزل مسکونی باید به پیامدهای آن تا ۱۰ سال آینده نیز فکر کرد. اگر دوست دارید در مورد این تکنیک اطلاعات بیشتری کسب کنید، پیشنهاد می‌کنیم کتاب ده دقیقه، ده ماه، ده سال نوشته خانم سوزی ولش ترجمه آقای فرخ بافنده را مطالعه کنید.
۲. استفاده از روش حذف چند گزینه
یکی دیگر از بهترین روش‌هایی که می‌توانید برای تصمیمگیری سریع استفاده کنید، استفاده از روش حذف چند گزینه است. در بسیاری از اوقات تاخیر یا ناتوانی در تصمیمگیری ناشی از وجود گزینه‌های زیاد برای انتخاب است. گزینه‌های متعددی که برای انتخاب پیش‌روی ما قرار می‌گیرند، تمرکز ما را کاهش داده و مختل می‌کند. در این موارد استفاده از شیوه حذف چند گزینه پیشنهاد میشود.
در این روش یکی از گزینه‌هایی که امکان پذیرتر است را انتخاب کنید. سپس به مقایسه همان گزینه با سایر گزینه‌ها بپردازید
این روش از سردرگمی و آشفتگی ذهنی شما می‌کاهد و گزینه‌های پیش روی‌تان را محدود می‌کند. در نتیجه شرایط انتخاب به طرز شگفت‌انگیزی ساده‌تر میشود. برای مثال فکر کنید که هنگام خرید عینک سردرگم شده‌اید و نمی‌توانید دست به انتخاب بزنید. ابتدا عینک‌هایی که خوش‌تان آمده است را جدا کنید. ممکن است گزینه‌های شما به ۱۰ مورد هم برسد. سپس از بین آنها، عینکی که شانس بیشتری برای انتخاب دارد را بردارید و شروع به مقایسه آن با تکتک عینک‌ها کنید. سپس یکی یکی آنها را حذف کنید تا انتخاب‌های شما محدود و محدودتر شود تا در نهایت تصمیم نهایی را اتخاذ کنید.
۳. شیوه محدود کردن دامنه اطلاعات
گاهی اوقات به هنگام تصمیم‌گیری‌های خود آنقدر سرگرم جمعآوری اطلاعات می‌شویم که از اصل مطلب هم دور می‌شویم. این موضوع جز سردرگمی و تشویش نتیجه دیگری در بر ندارد و نه تنها موجب تاخیر در تصمیمگیری میشود، بلکه ممکن است منجر به انتخابی درست نیز نشود!
بهترین راه ممکن در این شرایط، محدود کردن دامنه اطلاعاتی است. بهتر است همیشه به اندازه کافی اطلاعات جمعآوری کرده و تحقیق کنید سپس به سراغ تصمیمگیری بروید. نه اینکه در زمان تصمیمگیری مجدداً به دنبال کسب اطلاعات جدید بگردید.
برای مثال فرض کنید می‌خواهید به یک کشور خارجی سفر کنید. پس از اینکه به اندازه مناسبی تحقیق کردید، متوجه شدید ۳ شهر و ۸ هتل مناسب گشت و گذار و اقامت‌تان هستند. بنابراین شما ۸ گزینه در پیش رو دارید که باید از بین آنها انتخاب کنید. در زمان رزرو هتل موردنظرتان از وبسایت، نظرات متفاوت کاربران را می‌خوانید و مجدداً شروع به تحقیق و جمعآوری اطلاعات می‌کنید. در این مواقع نباید گزینه‌های پیش‌روی‌تان را بیشتر کنید و به سراغ انتخاب هتل‌های دیگری به جز گزینه‌های خودتان بروید. چرا که شما یک بار چرخه جمعآوری اطلاعات را طی کرده و به اندازه کافی تحقیق نموده‌اید.
نتیجه‌‌گیری :
تصمیمگیری سریع و موفق نیازمند قدرت تجزیه و تحلیل و تمرکز ذهنی است. برای این کار باید بتوانید ذهن خود را متمرکز کنید و از مسائلی که باعث به وجود آوردن آشفتگی‌های ذهنی می‌شوند، دوری کنید. به همین دلیل در این مطلب ابتدا از اهمیت تصمیمگیری سریع و به موقع گفتیم. سپس مزایای تصمیمگیری سریع را برایتان بازگو کردیم و در انتها ۳ تکنیک اساسی برای تصمیمگیری سریع و صحیح بیان کردیم. حتی می‌توانید این ۳ تکنیک را با یکدیگر ترکیب و همزمان از آنها استفاده کنید تا به بهترین نتیجه ممکن برسید. البته این به این معنا نیست که برای تصمیمگیری سریع، باید بدون فکر و عجولانه دست به انتخاب زد. بلکه باید سریع اما هوشمندانه و صحیح تصمیمگیری نمود تا هم وقت کمتری صرف شود و هم نتیجه بهتری به دنبال داشته باشد. فراموش نکنید که توانایی تصمیمگیری سریع یک مهارت است که علاوه بر تمرکز، به آموزش و تمرین تکنیک‌ها نیز احتیاج دارد.
