گاهی کلید ماشین خود را پیدا نمیکنید؟ لیست مواد غذایی خود را فراموش کردهاید؟ نمیتوانید نام شخصی را که در یک مکان دیدهاید به یاد بیاورید؟ شما تنها نیستید. همه گاهی چیزهایی را فراموش میکنند، با این حال از دست دادن حافظه چیز سادهای نیست.
هیچ تضمینی برای جلوگیری از کاهش حافظه وجود ندارد، اما برخی فعالیتها میتوانند به افزایش حافظه یا توقف روند کاهش حافظه کمک کنند. همچنین راههایی ساده برای تقویت حافظه خود در نظر بگیرید که در افزایش حافظه و همچنین کاهش فراموشیهای مکرر به شما کمک کند.
نکته: نکات موجود در این مطلب بر اساس تحقیقات دکتر اندرو بودسون، استاد نورولوژی در دانشگاه بوستون، مدرس نورولوژی در دانشکده پزشکی هاروارد، و رئیس بخش مغز و اعصاب شناختی و رفتاری در سیستم مراقبتهای بهداشتی بوستون است. همچنین نکاتی نیز از کتاب ایشان به نام هفت گام برای مدیریت حافظه و شش گام برای مدیریت بیماری آلزایمر و زوال عقل برداشته شده است.
استراتژیهای اولیه
اجرای استراتژیهای تقویت حافظه نیازمند تلاش است و هرچه بیشتر آنها را تمرین کنید، آسانتر میشوند.
نکته اول ایجاد تصاویر بصری است که بسیار تأثیر دارد؛ زیرا اکثر مردم تصاویر را بهتر از کلمات به خاطر میآورند.
نکته دوم وقتی نامی روی زبان شما است، اما آن را به یاد نمیآورید، استراحت کنید و به چیزهای دیگری که در مورد آن شخص میدانید فکر کنید.
وقتی مشکلات حافظه خفیف هستند، برخی از استراتژیها میتوانند کمک کنند. اجرای این استراتژیها مستلزم تلاش است و به شما کمک میکند تا موضوعات، اسمها و کلمات مختلف را به خاطر بسپارید. در زیر چند استراتژی اساسی حافظه را میآوریم.
ـ توجه کردن فعال را تمرین کنید
از تلاش آگاهانه برای توجه به جزئیات مرتبطی که باید به خاطر بسپارید، مانند حقایق، نامها یا مکانهای دیدنی استفاده کنید. آموزش ذهنآگاهی (از طریق کلاس، کتاب یا اپلیکیشن تلفن) میتواند توانایی شما را برای تمرین توجه فعال بهبود بخشد.
تکرار اطلاعات در طول زمان
یکی از موفقترین راهها برای به خاطر سپردن اطلاعات این است که آن را چند بار پشت سر هم تکرار کنید، دوباره بعد از چند دقیقه، دوباره بعد از یک ساعت، دوباره بعد از چند ساعت دیگر و دوباره قبل از رفتن به رختخواب. ادامه این تکرار به صورت دورهای در طول یک روز، هفته یا ماه میتواند به شما کمک کند اطلاعات را برای مدت طولانی به خاطر بسپارید. جالب است بدانید حتی بسیاری از مشاورهای تحصیلی و افراد موفق در حوزه تدریس این نوع درس خواندن را به شاگردان خود توصیه میکنند.
ارتباط برقرار کنید
چیز جدیدی را که میخواهید به خاطر بسپارید به چیزی که از قبلا بهخوبی فرا گرفتهاید، پیوند دهید. در واقع مسائل مختلفی را که حس میکنید ممکن است فراموش کنید، به اتفاقات یا حتی اسمهای روتین زندگی خود مرتبط کنید؛ ارتباط لفظی یا معنایی یا کاربردی بین آنها برقرار کنید تا از یاد نروند.
تصاویر بصری ایجاد کنید
همه ما تصاویر را بهتر از کلمات به یاد میآوریم؛ بنابراین ساختن تصاویر ذهنی به شما کمک میکند تا چیزها را به خاطر بسپارید. معمولا به این استراتژی تصویرسازی ذهنی میگویند.
آن را در مکانی قرار دهید
برای کمک به یادآوری فهرست اقلام، به طور ذهنی یک آیتم را در هر اتاق (یا هر قسمت از هر اتاق) خانه خود قرار دهید. برای بازیابی اقلام، شما بهسادگی در خانه خود قدم میزنید و در حین رفتن هر مورد را به خاطر میآورید.
از روش حرف اول استفاده کنید
کلمات اختصاری و مخففها استراتژیهای مفیدی هستند. شما میتوانید کلمات اختصاری ایجاد کنید تا تقریباً هر چیزی را به خاطر بسپارید.
برای اعداد و حتی گروه کلمات از chunking استفاده کنید
در واقع این استراتژی به این صورت است که برای حفظ کردن اعداد، آنها را به بخشهای مختلف از هم جدا میکنید، سپس بخشها را به ترتیب حفظ میکنید. به طور کلی به خاطر سپردن گروههایی از حروف، اعداد یا کلمات آسانتر از یادآوری هر مورد است. برای مثال، عدد 9805427136 که یک عدد ده رقمی است را میتوان به صورت 136-427-9805 به حافظه سپرد.
اطلاعات را دستهبندی کنید
اطلاعات دستهبندیشده راحتتر به خاطر سپرده میشوند. مثلا اگر فهرست خرید را بر اساس موضوعهایی مانند سبزیجات، نوشیدنیها، گوشتها و مانند اینها دستهبندی کنید، راحتتر میتوانید آنها را به خاطر بیاورید.
از شعر و قافیه استفاده کنید
اطلاعاتتان را با قافیه و موزن به خاطر بسپارید. اگر بتوانید یک قافیه جذاب بسازید، آن را برای مدت طولانی به یاد خواهید آورد.
از احساسات استفاده کنید
شما میتوانید حافظه را با آنچه میخواهید به خاطر بسپارید، درگیر کنید و با ایجاد یک واکنش عاطفی آن را بهبود ببخشید.
خود را بیازمایید
یک راه عالی برای به خاطر سپردن این است که نکات کلیدی را خلاصه کنید. آنها را روی فلشکارتها بنویسید و خود را با فلشکارتها آزمایش کنید.
آن را بنویسید
فرآیند نوشتن اطلاعات به شما کمک میکند آن را به خاطر بسپارید.
یک نمونه (بهخاطرسپاری نام):
ابتدا نام را به خوبی یاد بگیرید. در حال یادگیری نام جدید کاملاً توجه کنید. نام را با صدای بلند تکرار کنید. نام را به چیزی یا شخصی که میشناسید وصل کنید. یک تصویر بصری از شخص و ارتباط جدید خود با نام او بسازید. چیزی را در ظاهر فرد پیدا کنید که شما را به یاد نام او بیندازد. نام را به صورت دورهای تکرار کنید.
اشکالی ندارد که نام را فراموش کنید. در این صورت استرس نداشته باشید یا خجالت نکشید. هیچ اشکالی ندارد که به سادگی بگویید: «متاسفم نمیتوانم نام شما را به خاطر بیاورم. به من یادآوری میکنید؟»
زمانی که روی نوک زبان شما است و به یاد نمیآورید، استراحت کنید. تنش و اضطراب یادآوری اسامی و اطلاعات دیگر را دشوار میکند. تکرار نام نادرست اغلب نام درست را مسدود میکند؛ سعی کنید به جای آن به چیزهای دیگری که در مورد فرد میدانید فکر کنید.
جمعبندی
همیشه قبل از شرکت در یک رویداد اجتماعی، اسامی را مرور کنید. آماده بودن هرگز ضرری ندارد. پس سعی کنید برای روابط اجتماعی و مهمانیها، امتحانات، کلاس درس و مانند اینها از قبل خود را آماده کنید. سعی کنید استراتژیهای گفتهشده را مناسب با کار خود به صورت مستمر تمرین کنید و آنها را به کار ببرید تا علاوه بر اینکه چیزی را فراموش نکنید، همیشه حافظهای قوی داشته باشید.