سبک های مدیریتی مختلفی وجود دارند که مدیران میتوانند دستورالعملهای خود را مطابق این سبکها اجرا کنند. یک مدیر لایق میتواند با انتخاب سبک مدیریتی مناسب، مشارکت کارکنان، گردش مالی مجموعه و نتایج فعالیتها را بهبود بخشد. در این مقاله قصد داریم ابتدا مفهوم سبک مدیریتی را بیان کنیم سپس 5 مورد از بهترین سبک های مدیریتی را به شما معرفی کنیم و در نهایت به شما کمک کنیم بهترین استایل مدیریت را انتخاب کنید. با ما همراه باشید.
سبک های مدیریتی یعنی چه؟
بهتر است ابتدا بدانید که سبک مدیریت چیست و تحتتأثیر چه عواملی قرار میگیرد؟ سبک مدیریت به زبان ساده یعنی روشی که یک مدیر برای برنامهریزی، تصمیمگیری، سازماندهی، مدیریت و تفویض و اختیار کارکنان مجموعه انتخاب میکند. مدیر لایق کسی است که باتوجهبه عوامل مختلف بهترین سبک مدیریت را انتخاب کند.
عوامل مختلف داخلی و خارجی بر سبک های مدیریتی تأثیر میگذارند. تعهد شغلی، سیاستهای کاری، اولویتها و سطح مهارت هر یک از کارکنان از جمله عوامل داخلی مؤثر بر سبک مدیریتی هستند. عوامل خارجی نیز شامل اقتصاد، قوانین استخدامی، رقبا و مصرفکنندگان است. عوامل خارجی به عواملی گفته میشود که خارج از کنترل مجموعه هستند و بر کارکنان و همچنین مدیران تأثیر میگذارند.
سبک مدیریتی یعنی روشی که مدیران برای برنامهریزی، تفویض و سازماندهی از آن استفاده میکنند.
5 مورد از بهترین سبک های مدیریتی
سبکهای استبدادی، آزاد و دموکراتیک، سه دسته کلی از سبکهای مدیریت هستند. در هر دسته انواع دیگری از سبکها وجود دارد که هرکدام از آنها مزایا و معایب مختص خود را دارند. در ادامه 5 مورد از بهترین سبکها را به شما معرفی میکنیم و خصوصیات هر یک را کاملاً بررسی خواهیم کرد.
سبک مدیریتی متقاعدکننده
در این سبک مدیریت، مدیر تصمیمات و نظرات خود را بهاجبار به کارکنان القا نمیکند. بلکه مدیر از مهارتهای خود استفاده میکند تا کارکنان را متقاعد کند که تصمیمات اتخاذ شده به نفع مدیر و کارکنان است. در این سبک از مدیریت بهجای اینکه مدیر دستور انجام وظایف را بدهد، فرایند تصمیمگیری و منطق پشت خطمشیها را برای کارکنان شرح میدهد.
در نتیجه کارکنان احساس ارزشمند بودن میکنند و خود را صرفاً یک برده موظف نمیبینند؛ بنابراین کارکنان به این نتیجه میرسند که در تصمیمات کلیدی مجموعه نقش مؤثری دارند و در نهایت تنش میان مدیر و کارکنان نیز کاهش مییابد.
مزایای سبک مدیریتی متقاعدکننده
در این سبک مدیر مجموعه میتواند ارتباط بهتری با کارکنان برقرار کند و میزان اعتماد کارکنان به مدیر را افزایش دهد. همچنین کارکنان درصورتیکه تهدید به تنبیه علت منطقی داشته باشند واکنش بهتری نسبت به تهدیدات خواهند داشت.
معایب
کارکنان از اینکه نمیتوانند راهحل ایجاد کنند، بازخورد بدهند یا مهارتهای خود را ارتقا دهند ناامید میشوند.
چه زمانی از این سبک استفاده شود؟
در این سبک از سبک های مدیریتی، مدیر نیاز به متقاعدکردن کارکنان دارد؛ بنابراین باید اطلاعات کامل و دقیقی راجع به موضوع مربوط به تیم داشته باشد. به همین علت تا زمانی که مدیر تخصص کافی در حیطه موضوع مربوطه را نداشته باشد، نمیتواند از این سبک استفاده کند. در این صورت با مشکل مواجه خواهد شد.
سبک مدیریتی مشورتی
در این سبک مدیر تمام نظرات و ایدههای کارکنان را بررسی میکند و سپس به تصمیمگیری نهایی میپردازد. این سبک مناسب مواقعی است که کارکنان در امور مجموعه متخصص هستند و میتوانند نظرات و پیشنهادهای تخصصی ارائه دهند.
مزایای سبک مدیریتی مشورتی
سبک مشورتی ارتباط میان کارکنان و مدیر را افزایش میدهد. همچنین به علت دریافت نظرات و ایدههای جدید، مدیریت و تیم رشد خواهند کرد. کارکنان با ارائه ایدهها تشویق میشوند و در آینده نیز ایدههای بهتری برای حل مشکلات و پیشرفت مجموعه ارائه خواهند کرد.
معایب سبک مشورتی
فرایند مشورت با کارکنان، فرایندی وقتگیر است. اگر مدیر با نظرات عدهای از کارکنان مخالفت کند احتمال ایجاد اختلاف میان مدیر و کارکنان وجود دارد. همچنین ممکن است کارکنان نسبت به رئیس خود بیاعتماد و بدبین شوند؛ زیرا این سؤال برای آنها به وجود میآید که چرا مدیر برای حل مسائل همیشه از آنها کمک میخواهد؟ بنابراین کارکنان ممکن است به تخصص مدیر شک کنند.
چه زمانی از این سبک استفاده شود؟
وقتی مدیر تجربه کافی در اداره امور و موضوع مربوط به تیم را ندارد، میتواند از سبک مدیریت مشورتی کمک بگیرد تا از تجربیات کارکنان بهره ببرد. البته در صورتی مدیریت با این سبک نتیجه مثبت خواهد داد که کارکنان متخصص و آگاه به موضوع مجموعه باشند.
در سبک مدیریتی مشورتی کارکنان ایدهها و نظرات خود را بیان میکنند
سبک مدیرتی تفویضی
سبک مدیریت تفویضی یکی از سبک های مدیریتی پرطرفدار است. در این سبک مدیر وظیفه تعیین تکالیف و بررسی انجام درست وظایف را برعهده دارد. پس از اینکه تعیین تکلیف توسط مدیر انجام شد، کارکنان این اختیار را دارند که وظایف خود را آنطور که به نظرشان مؤثرتر است انجام بدهند. پس از تکمیل وظایف، مدیر کارها را بررسی میکند و درباره چگونگی بهبود پروژههای پیش رو، اظهارنظر میکند.
مزایای سبک تفویضی
در مجموعههایی که کارکنانی بسیار ماهر دارد، پیروی از این سبک موجب افزایش میزان نوآوری و خلاقیت خواهد شد. همچنین مهارت حل مسئله و کار تیمی در کارکنان تقویت میشود؛ زیرا آنها فضای مدیریت مسائل را در اختیار دارند و در این فرایند با یکدیگر همکاری خواهند کرد. همچنین افرادی که طالب استقلال در مجموعه هستند رضایت بیشتری خواهند داشت.
معایب سبک تفویضی
به علت نبودن رهبری، ممکن است بهرهوری آسیب ببیند. در یک تیمی که از روش تفویضی پیروی میکند ممکن است شاهد عدم جهتگیری باشیم. برخی کارکنان ممکن است احساس کنند مدیریت هیچ وظیفهای را بر دوش نمیگیرد و از مدیر مجموعه عصبانی شوند.
چه زمانی از این سبک استفاده شود؟
درصورتیکه تیم مهارت بسیار بیشتری نسبت به مدیر داشته باشد، استفاده از این روش مدیریتی میتواند کمک بسیار زیادی به پیشرفت مجموعه بکند. برای مثال اگر مدیر مجموعه تجربهای در تولید نرمافزاری را نداشته باشد، میتواند این مسئولیت را به تیم خود واگذار کند و خودش عقبنشینی کند.
در سبک مدیریتی تفویضی مدیر فقط مسئولیت تعیین تکالیف را بر عهده دارد
سبک مدیریتی پدرانه
مدیران در سبک پدرانه باتوجهبه منافع کارکنان عمل میکنند. در این روش مدیریتی که یکی از بهترین سبک های مدیریتی است، مجموعه کارکنان را به چشم خانواده میبیند و از آنها درخواست اعتماد و وفاداری میکند.
در این سبک پرسشوپاسخ یا طرح ایدهها در امور تصمیمگیری جایی ندارد؛ اما مدیر به کارکنان توضیح میدهد که تصمیمات اخذ شده به نفع مجموعه، کارکنان و مدیر است. همچنین این اطمینان را به کارکنان میدهد که تصمیمگیرندگان افرادی متخصص هستند و جایی برای نگرانی وجود ندارد.
مزایای سبک مدیریتی پدرانه
در طرح مدیریتی پدرانه، هدف اصلی مدیر رفاه کارکنان و توجه به منافع آنان است. واضح است که چنین سبک مدیریتی موجب رضایت بیشتر کارکنان خواهد شد و در نتیجه کارکنان فعالتر و مولدتر خواهند شد.
معایب سبک مدیریتی پدرانه
وابستگی کارکنان به مدیر موجب کاهش نوآوری و حل مشکلات میشود. ممکن است کارکنانی که به مفهوم سازمان بهعنوان خانواده اعتقادی ندارند از سبک مدیریت ناراضی باشند.
چه زمانی از این سبک استفاده شود؟
استفاده از این سبک بسیار وابسته به فرهنگ جامعه است. کارکنان شرکتهای غربی بهندرت ایدههای رهبری خیرخواه را خواهند پذیرفت. استفاده از این سبک مدیریت در شرکتهای کوچک میتواند ثمربخش باشد؛ اما در شرکتهای بزرگتر این روش مدیریت جوابگو نیست و مدیران باید از آن اجتناب کنند.
در سبک مدیریتی تفویضی مدیر فقط مسئولیت تعیین تکالیف را بر عهده دارد
سبک مدیریتی پدرانه
مدیران در سبک پدرانه باتوجهبه منافع کارکنان عمل میکنند. در این روش مدیریتی که یکی از بهترین سبک های مدیریتی است، مجموعه کارکنان را به چشم خانواده میبیند و از آنها درخواست اعتماد و وفاداری میکند.
در این سبک پرسشوپاسخ یا طرح ایدهها در امور تصمیمگیری جایی ندارد؛ اما مدیر به کارکنان توضیح میدهد که تصمیمات اخذ شده به نفع مجموعه، کارکنان و مدیر است. همچنین این اطمینان را به کارکنان میدهد که تصمیمگیرندگان افرادی متخصص هستند و جایی برای نگرانی وجود ندارد.
مزایای سبک مدیریتی پدرانه
در طرح مدیریتی پدرانه، هدف اصلی مدیر رفاه کارکنان و توجه به منافع آنان است. واضح است که چنین سبک مدیریتی موجب رضایت بیشتر کارکنان خواهد شد و در نتیجه کارکنان فعالتر و مولدتر خواهند شد.
معایب سبک مدیریتی پدرانه
وابستگی کارکنان به مدیر موجب کاهش نوآوری و حل مشکلات میشود. ممکن است کارکنانی که به مفهوم سازمان بهعنوان خانواده اعتقادی ندارند از سبک مدیریت ناراضی باشند.
چه زمانی از این سبک استفاده شود؟
استفاده از این سبک بسیار وابسته به فرهنگ جامعه است. کارکنان شرکتهای غربی بهندرت ایدههای رهبری خیرخواه را خواهند پذیرفت. استفاده از این سبک مدیریت در شرکتهای کوچک میتواند ثمربخش باشد؛ اما در شرکتهای بزرگتر این روش مدیریت جوابگو نیست و مدیران باید از آن اجتناب کنند.
در سبک مدیریتی همکاری، مدیر بهعنوان یکی از اعضای تیم کارکنان در کنار آنها به فعالیت میپردازد
کلام پایانی
سبک های مدیریتی متنوعی وجود دارند که در سه دسته اصلی دموکراتیک، استبدادی و آزاد قرار میگیرند. عوامل مختلف داخلی و خارجی منجمله فرهنگ جامعه، سیاستهای کاری، اقتصاد و قوانین استخدامی بر شیوه مدیریت تأثیر میگذارند. در این مطلب 5 نوع از بهترین سبک های مدیریت را به شما معرفی کردیم.
همچنین مزایا و معایب هرکدام از سبکها را بررسی کردیم تا به شما در انتخاب بهترین سبک باتوجهبه شرایطتان کمک کرده باشیم. امیدواریم شما عزیزان از مطالعه این مطلب نهایت استفاده را برده باشید.